جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در فصل اول پایان نامه به ضرورت و اهمیت طرح مساله و تعریف مفاهیم آن پرداخته شده است، و جایگاه کثرت گرایی در تربیت اسلامی بعنوان یه ضرورت نظام تربیتی بررسی می شود.در فصل دوم به توصیف و تبیین مساله کثرت گرایی و بررسی پیشینه تحقیقاتی آن با تکیه به کثرت گرایی دینی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در فصل سوم به بررسی و توصیف تربیت ، تربیت دینی و به تبع آن تربیت اسلامی پرداخته می شود. در فصل چهارم به پاسخگویی از چهار سوال پرداخته می شود: الف)پلورالیزم به چه معنا یا معناهایی بکار رفته است؟ ب)پلورالیزم در دین و جامعه دینی به چه معناهایی بکار رفته است؟ ج)آیا در تربیت اسلامی می توان از پلورالیزم سخن به میان آورد؟ و دلالت ها و پیامدها و لوازم پلورالیزم در تربیت اسلامی چه می تواند باشد؟ نهایتا در فصل پنجم به نتیجه گیری از کل مبحث پرداخته می شود.

تاریخ مسیحیت به دو بخش حضور حضرت مسیح (ع) و دوران غیبت ایشان(و رفعت او به آسمان) تقسیم می شود که بخش اول این تحقیق به مبحث اول می پردازد و بخش دوم آن شامل بخش دوم است. از آنجایی که بخش دوم این رساله پیرامون اعتقادات مسیحیت در مورد حضرت مسیح(ع) می باشد ، لذا ابتدا پیرامون شخصیت حضرت مسیح (ع) و مادر ایشان حضرت مریم (س) مطالبی ارائه شده است.

موضوع اینپژوهش، ترجمه و شرح کتاب طواسین حلاج است. در این مجال به تمام ده طاسین حلاج و نیز بُستان معرفت پرداخته شده و سعی شده استترجمه‌ای دقیق‌تر، از متن طواسین داده شود به گونه‌ای که عاری از اشتباهات دیگر مترجمین باشد. بررسی و شرح دیدگاه های حلاج از دیگر کارهایی است که در این پایان نامه انجام شده است. این شرح با توجه به مفاهیم کلیدی هر طاسین صورت گرفته است. گمان می رود طواسین، زاییده‌ی لحظات هوشیاری حلاج باشد ؛ بازی با واژه‌ها، آوردن سجع‌های پی‌در‌پی و مترادف می‌تواند قرینه‌هایی بر تایید این گفته باشند. نظریه‌های انسان کامل (حقیقت محمدیه)، حق، توحید، تقدیس ابلیس، از اندیشه‌های محوری طواسین حلاج می باشند. این پایان‌نامه متشکل از شش فصل است. درفصل اول کلیات تحقیق بیان شده؛ در فصل دوم به زندگی، آثار و اندیشه‌های حلاج مرورکوتاهی داشته ایم. درفصل سوم متن عربی طواسین حلاج به علاوه بُستان معرفت قرارداده شده است. در فصل چهارم ترجمه‌ی فارسی طواسین آمده است. درفصل پنجم شرح طواسین با توجه به اهم مفاهیم کلیدی مطرح شده در آن،گنجانده شده است و در فصل ششم به نتیجه گیری پرداخته‌ایم.

مسأله‌ی توهین به انبیاء در ابتدا ناخوشایند به نظر می رسد اما با استنباط از مفاهیم و تفاسیر قرآن کریم، این امر مسبب اعجاز انبیاء الهی و ایمان آوردن گروهی از منکران انبیاء و پاسخ آنان به اهانت‌ها بوده است. موضوع تحقیق بررسی اخلاقی توهین به انبیای الهی در قرآن می‌باشد. هدف تحقیق حاضر تبیین و شناسایی توهین‌های صورت گرفته به انبیاء و برخوردهای اخلاقی انبیاء از منظر قرآن می‌باشد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و در رأس آن قرآن کریم انجام شده است. بر اساس این تحقیق روشن می‌شود که بزرگترین دلیل توهین به انبیای الهی حفظ منافع مادی و مادی‌گرایی و تقلید از نیاکان گذشته بوده و مهم‌ترین و رایج‌ترین برخورد اخلاقی انبیاء نیز تذکّر و یادآوری و سخن نیکو و بردباری بوده است. وظایف اخلاقی پیروان انبیاء نیز فداکاری و آزادی بیان و همزیستی مسالمت‌آمیز از دیدگاه قرآن می‌باشد.

خواجه عبدالله انصاری و شیخ نجم الدین رازی هر دو در مورد راههای رسیدن به کمال وکنترل نفس اتفاق نظر دارند و اینکه سالک در راه سیر و سلوک برای رسیدن به مراتب عالی تر باید مراتب نفس را طیکرده تا به کمال برسد .ولی مراتب نفس و معرفت نفس را هر کدام به گونه های مختلف تقسیم و تحلیل می کنند.بر اساس نظر خواجه عبداله که حتی میبدی آن را در کشف الاسرار مطرح نموده است. نفس مطمئنه را کمال معرفت نفس می داند و معتقد است برای رسیدن به این کمال انقطاع باید از بندهای نفس اماره و مکاره و سحاره گذشت تا به نفس مطمئنه رسید که وادی امن الهی است.و راههای رسیدن به نفس مطمئنه عبارتند از: مشارطه و مراقبه و محاسبه که برای سالک رعایت آنان ضروری است.نجم رازی نیز تعاریف زیبایی از نفس نموده است و وی معرفت شهودی را که اخص خواص است از راههای رسیدن به کمال معرفت نفس بیان می کند. هر دو شخصیت نجم الدین رازی و خواجه در هر دو مورد راههای کمال معرفت نفس که عبارت است از ذکر تقوی محاسبه ، مراقبه و تهذیب نفس و ریاضت اتفاق نظر دارند. و هر دو به معرفت شهودی برای رسیدن به مراتب عالی نفس معتقدند نتیجه و تحقیق این دو دیدگاه انسان را به پیمودن راههای رسیدن به کمال معرفت نفس ترغیب و تشویق می کند.کلمات کلیدی : نفس ، منازل السائرین ، خواجه عبدالله ، نجم الدین رازی ، نفس مکاره ، اماره ، سحاره ، مطمئنه .

در میان مجموع کائنات، «انسان»، کانون توجه اندیشمندان، ف?سفه و عرفا بوده است. در این ‌بین، صدرالمتألهین، انسان را نسخه جامع جمیع عوالم، معرفی کرده، حقیقت او را نفس ناطقه‌اش می‌داند. هویت او را شأنیت وی بر تصاحب مقام خلیفه‌اللهی و سعادتش را در میزان وصول به این مقام برمی‌شمارد. او معتقد است حقیقت این عصاره خلقت به‌طور کامل، قابل‌شناسایی نیست؛ زیرا طبق حرکت جوهری، نفس، مدام، در حال تغییر و اشتداد بوده، آناً فآناً در حال شدن، و رسیدن به کمال مطلوب است، لذا ماهیت ثابت مشخصی برای او قابل لحاظ نخواهد بود. هرچند نفس انسانی ماهیت ثابتی ندارد، ولی رسیدن به مدارج بالاتر و مقام عندیت، غایت قصوای اوست.ملاصدرا با توجه به اصالت وجود، سعادت و معرفت را بر پایه وجود تعریف کرده، میزان سعادت را متناسب با سعه وجودی مکتسب از معارف حقه می‌داند. او معتقد است معرفت و سعادت نیز همانند وجود مشکک بوده و دارای مراتبی از ادنی تا اعلی درجه است. به‌طوری‌که هرچه میزان معرفت بیشتر باشد، برخورداری از سعادت نیز افزون‌تر خواهد بود. در نگاه او سعادت قصوی به عندیت در نزد حی لایزال، تعریف و تبیین می‌شود. راه رسیدن به این سعادت حقیقی از چشم‌انداز حکمت متعالیه، معرفت و دانش و عملکرد صحیح است که "المعرفه فی الدنیا بذر المشاهده فی الاخره". در ادبیات صدرا، معرفت، علم حضوری یقینی است که نهایتاً به ایمان منجر می‌شود. و سعادت یعنی خدا‌گونه شدن. لذا در نظام فلسفی او بین معرفت و سعادت قصوی رابطه علی برقرار بوده، به هر میزان که نفس عارف‌تر باشد، سعادتمندتر خواهد بود.در این نوشتار بر‌آنیم تا با روش تحلیلی ـ توصیفی، ضمن تبیین معنای سعادت در حکمت متعالیه و معرفت به‌عنوان عامل اشتداد وجود و شاه‌راه وصول به‌حق سبحانه، سعادت قصوی را مورد بررسی قرار داده و نتایج مترتب بر آن را ترسیم نماییم.

در تحقیق حاضر بدنبال تبیین و ارزیابی تکثرگرایی فرهنگی به عنوان عضو برجسته از پست مدرنیسم می باشیم که چه تاثیری بر تربیت اخلاقی و مذهبی در قالب محتوا، اهداف و روش دارد. با مطالعه ویژگیهای عمومی تکثرگرایی، می توان گفت پارادیم های حاکم بر اهداف، محتوا و روشهای تربیت اخلاقی و مذهبی در محاق چالش فرو می روند. خصیصه شالوده شکنی، نفی روایتهای کلان همراه با اصرار تکثرگرایی بر قداست زدایی، امکان هر گونه آموزش محتوای ماثور از گذشتگان و ایجاد حریم قدسی برای آموزه های دینی و اخلاقی را با مخالفت مواجه می کند. از طرفی روش گفتمان و نشاندن زبان به جای عقل ضمن ابطال روش تاریخی، مقاومت امر تصویری ‏‎(the figural)‎‏ در برابر قاعده دلالت ‏‎(signification)‎‏ را تاکید می کند. بنابراین از آنجا که در گفتمان، مفاهیم یا اصطلاحات بعنوان اجزا و واحدهایی مغایر با آنچه موضع و نوع رابطه آنها در فضای واقعی یک سیستم یا شبکه تعیین کرده است، عمل می کنند و ارزیابی این مواضع رابطه ای، وظیفه قوه ناطقه (خرد=‏‎raxio‎‏) یا عقل (‏‎reason‎‏) می باشد. فرهنگهای متعدد می توانند با اتکال به اصل گفتمان از او بعنوان نوعی آرایش مکانی تحمیل شده بر موضوعات، اشیا بصورت متنی و بافتمند ‏‎(textual)‎‏، رشته ای در هم بافته از تقابلها و تخالفها را در امر مطالعه بین فرهنگی داشته باشند تا نیل به حقیقت توسط هر فرهنگ به صورت انحصاری محقق گردد در اینجا فرهنگها پس از اطلاع از همسازیها و ناهمسازیهای آن در مقیاس مولفه های فرهنگ، تاریخ، قومیت و جغرافیا و ... یا به حذف انطباق آن نتایج پرداخته یا به دفع و حاشیه رانی آن همت می گمارند. اجماع پژوهشگران بر آن است که تکثرگرایی را بعنوان حرکتی روش گونه با پارانویایی فعال و خلاق که از دینامیزم تفاوت و دگراندیشی برخوردار است بشناسند تا یک جنبش فرهنگی سیاسی.

اهتمام معصومین (ع) به توحید از آنجا روشن می‌شود که ادعیه فراوانی از آن بزرگواران، با الفاظ زیبا و مفاهیم عالی که مملو از توحید و یکتاپرستی است، از آنان به یادگار مانده است که هر کدام از جایگاه خاص و ویژه‌ای برخوردارند؛ از میان آنها دعای عرفه امام حسین (ع) و صحیفه سجادیه امام سجاد (ع)، در زمینه پرداختن به این اصل دینی، در مرتبه‌ای عالی قرار دارند و به همین خاطر، بررسی‌ نحوه توصیف این دو امام معصوم (ع) از توحید، موضوع این پژوهش قرار گرفته است. برای نیل به این منظور، ابتدا تعریفی از اقسام توحید ارائه شده و سپس برای بررسی توحید در این ادعیه، فرازهای مرتبط، از آنها ذکر شده است و در خاتمه نیز نقاط تشابه و تمایز هر یک، مطرح گردیده است. در پژوهش حاضر که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است، سعی گردیده که نگرش توحیدی این دو امام همام در زمینه توحید مورد بررسی قرار گیرد و با توجه به بررسی‌‌های به عمل آمده، نتایجی حاصل شد؛ از جمله مهم‌ترین آنها این است که، این ادعیه، در بسیاری از موارد و مضامین، دارای نقاط اشتراک و اختلاف چشم‌گیری، به عنوان نمونه در بحث توحید ذاتی، صفاتی، خالقیت، استعانت و ... می‌باشند؛ و نیز در می‌یابیم که این تشابهات و تمایزات، نمایانگر تقریب بینش این دو امام، در این زمینه است. کلید واژه: توحید در دعای عرفه امام حسین (ع) و صحیفه سجادیه، توحید ذاتی و صفاتی، توحید افعالی و عملی.

تربیت اخلاقی افراد، هدفی بوده است که همه انبیاء الهی در پی رسیدن به آن رنج بسیار کشیده اند؛ آنان خود الگوی تمام عیاری در زمینه اخلاق به شمار می روند و تمام گفتار و رفتارشان سرشار از درسهای اخلاقی است، دراین میان حضرت ابراهیم (علیه السلام ) دارای جایگاه ویژه ای است. خداوند به گونه ای او را در قرآن مدح می کند که هیچ یک از پیامبران دیگر را اینگونه ستایش نکرده است. این منزلتی که خداوند در قرآن برای او مطرح می کند ناشی از اخلاص و ویژگیهای اخلاقی آن حضرت است که در قرآن نیز به آنها اشاره شده است. ضرورت تحقیق در خصوص اخلاق از آنجا ناشی می شود که جهت رسیدن به کمال و سعادت واقعی، تربیت اخلاقی انسانها نقشی بی بدیل را ایفاء می کند، حال اگر فراموش شدن برخی از ارزشهای اخلاقی را هم به آن بیافزاییم، اهمیت آن دو چندان می شود. نقش حضرت ابراهیم (علیه السلام) به عنوان اسوه و الگوی ارزشهای اخلاقی بسیار کارگشا می باشد. در این پژوهش در جهت تبیین سیره اخلاقی ایشان در قرآن و عهدین برای شناخت هرچه بیشتر این پیامبر الهی تلاش کرده ایم و در این راستا ابتدا به بیان معنی لغوی و اصطلاحی اخلاق و سیره اخلاقی پرداخته ایم و در ادامه، سیره اخلاقی حضرت ابراهیم (علیه السلام) در قرآن و سپس در عهدین بیان می شود. سپس همه مطالب گفته شده با هم مقایسه می شوند تا تحریفاتی را که در کتب مقدس با اهداف دنیا پرستانه و به نفع علمای مسیحیت و یهود، در این باره انجام گرفته نمایانتر شود و حضرت ابراهیم (علیه السلام ) به عنوان اسوه و الگویی ارزشمند، جهت تأسی از ایشان،خصوصا در زمینه اخلاق معرفی گردد.

چکیدهتمام آفریده های عالم ، در مسیر تکاملی و سیر صعودی به سوی کمال مطلق ؛ خداوند متعال و خضوع در برابر او در حرکتند .انسان در نگاه اسلام موجودی ارزشمند و منحصر به فرد است که فرشتگان در برابرش سجده کردند ، آسمان و زمین در تسخیر اوست و توانسته است بار امانت الهی را بر دوش کشد ، او از طرف پروردگار جهان به عنوان نماینده و جانشین انتخاب شده و تفاوت سیر تکاملی انسان با دیگر موجودات در آن است که حرکت تکاملی انسان هنگامی ارزشمند است که با آگاهی و بینش نسبت به معبود خویش و مرتبه وجودی خود و کیفیت رابطه خود با خدا همراه باشد و تنها چنین اظهار خضوعی است که انسان را به مراتب عالی بندگی نایل می سازد .عبادت و عبودیّت گوهر گرانبهایی است که باطن آن آزادی است و تنها طریق حرکت به سوی خداوند تبارک وتعالی است . در میان مقاماتی که برای بشر برشمرده اند ، هیچ مقامی ارزنده تر و بالاتر از مقام بندگی نسبت به خداوند نیست. قرآن کریم عبودیّت و بندگی را حصاری می داند که شیطان و حزبش به آن راه ندارند ، و سعادت دنیا و آخرت وعاقبت نیک و بهشت را از برای بندگان واقعی می داند و بندگی حق را مبدأ و منشأ تمام نیکی ها و مأمن از شرور معرفی می نماید.قرب به پروردگار عالمیان امکان پذیر نیست مگر با تسلیم و اطاعت محض از دستورات خداوند عزوجل. در همین راستا برای تبیین اهمیّت موضوع عبودیّت و بندگی ونیز بررسی مراتب آن ، رساله حاضر در شش فصل تنظیم شده است .کلید واژه ها : عبودیّت ، معرفت ، محبّت ، اخلاص .